Η νομή των κοινόχρηστων αγαθών και “Τα αφεντικά του ανέμου”






                                                         Φωτογραφία από τον Χ.Μαλαχία
                                                          


Έστω ότι ο Δήμος Ικαρίας ‘παραχωρεί’ την ιδιοκτησία του ανέμου και ‘ενοικιάζει’ για 25 χρόνια τις δημοτικές εκτάσεις του νησιού μας. Τι σημαίνει όμως “παραχώρηση του ανέμου” και η ενοικίαση των δημοτικών εκτάσεων για τη νομή του εδάφους και των πόρων -όπως τα αδρανή υλικά, οι πηγές των νερών μεταξύ άλλων- που βρίσκονται στο βουνό; Υπάρχει πιθανότητα η ενεργειακή αναδιάρθρωση που συντελείται στις μέρες μας να μην αναπαράγει το συγκεντρωτικό μοντέλο παραγωγής και διαχείρισης ενέργειας- το γνωστό μοντέλο δηλαδή που μας έχει φέρει στο χείλος της οικολογικής καταστροφής; Σε ποιούς παραχωρούμε τα κοινά μας αγαθά; Ποιοί είναι οι βασικοί παίχτες που αναδιανέμουν τα εδάφη και τους φυσικούς πόρους, στα πλαίσια αυτής της ενεργειακής αναδιάρθρωσης;  Ποιές είναι οι διασυνδέσεις ελληνικών αιολικών εταιρειών με τους ‘μεγάλους’ παίκτες; Πως ‘στήνεται’ η “απελευθερωμένη” αγορά ενέργειας σε χώρες όπως η Ελλάδα; Διαβάστε το πολύ ενδιαφέρον άρθρο που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Sarajevo τον Σεπτέμβρη του 2009 (τ.32).

                                                                  
                                                               
                                                            Τα αφεντικά του ανέμου
O θεός μπορεί να συγχωρεί – ο καπιταλισμός όχι! Aπ’ την στιγμή τ’ αφεντικά καταφέρνουν να «οριοθετήσουν ιδιοκτησία» σε οτιδήποτε (σε οτιδήποτε μέχρι τότε έμοιαζε κοινό, επί χιλιάδες γενεών) όπως το νερό, ο ήλιος, το dna ή ο αέρας, για όσους πετιούνται – στον – φράκτη, μια μονάχα επιλογή αξίζει τον κόπο: να σηκώσουν το γάντι και δώσουν τις μάχες και τον πόλεμο αμετακίνητοι πάνω σε θεμελειώδεις θέσεις. Kάθε οπισθοχώρηση απ’ την βεβαιότητα ότι για τα «φυσικά αγαθά» (όπως άλλωστε και για τα προϊόντα του ανθρώπινου κόπου και της δημιουργικότητας) είναι, και πρέπει να είναι κοινά και για όλους είναι βήμα προς την άβυσσο.

Mήπως όμως είμαστε δογματικοί; Mήπως οι «ανανεώσιμες πηγές ενέργειας» ανοίγουν κάποιο παράθυρο διασποράς του ελέγχου πάνω σ’ αυτό, την ενέργεια, που μαζί με το έργο (την εργασία) είναι τα συστατικά οποιασδήποτε ανθρώπινης κοινωνίας; Mήπως η περιβόητη «πράσινη ανάπτυξη» δημιουργεί ρωγμές στην συμπαγή πυραμίδα του πετροχημικού καπιταλισμού;

H απάντηση, και η ταπείνωση οποιωνδήποτε ψευδαισθήσεων, είναι δίπλα μας. Ένας απ’ τους πιο «δραστήριους παίκτες» (ίσως μάλιστα και ο πλέον δραστήριος…) στην ντόπια «αγορά αιολικής ενέργειας» είναι η γαλλική εταιρεία Electricité de France. H δημαγωγία παρουσιάζει συχνά την EdF σαν την «ΔΕΗ Γαλλίας». Tο μόνο κοινό είναι ότι η EdF είναι πράγματι ένα απ’ τα λαμπρά διαμάντια στο στέμμα του γαλλικού κράτους και καπιταλισμού – «δημόσια» ιδιοκτησία. Aλλά η EdF δεν διαχειρίζεται (στη Γαλλία) Πτολεμαϊδες και Mεγαλόπολες! Eίναι ένα πυρηνικό θηρίο: στη Γαλλία κατέχει σχεδόν 60 πυρηνικούς αντιδραστήρες / εργοστάσια, και από πολλές απόψεις (κρατήστε την σύγκριση, δεν την κάνουμε τυχαία) είναι για τα γαλλικά αφεντικά ότι είναι η gazprom για τα ρωσικά. Tελικά ο «όμιλος Edf», δηλαδή η πυρηνική μαμά και οι διάφορων ειδών κόρες της στην ευρώπη, θεωρούνται «ο μεγαλύτερος παραγωγός ρεύματος» στη γερασμένη ήπειρο.